«Աշխարհի եզրը» գրքով ուզում եմ աշխարհին տեղեկացնել, որ Ցեղասպանություն է եղել, և անարդարությունը շարունակվում է. Մարսելլա Փոլեյն

22:07 • 22.04.15

Ավստրալացի բանաստեղծուհի, արձակագիր Մարսելլա Փոլեյնը, որ մայրական կողմից հայ է, հեղինակն է Հայոց ցեղասպանության մասին պատմող «Աշխարհի եզրը» (The Edge of the World) վեպի, Հայաստանում է «Գրական տապան» միջազգային ամենամյա փառատոնի շրջանակներում, որն այս տարի Ցեղասպանության 100-ամյա տարելիցի կապակցությամբ կրելու է «Գրական տապան. ապրիլ» խորագիրը: Tert.am-ի հետ զրույցում Մարսելլա Փոլեյնը ներկայացրել է մանրամասներ իր գրքի պատմությունից և Ցեղասպանության վերաբերյալ իր մտորումները: 


-Տիկի՛ն Մարսելլա, ինչպե՞ս ծնվեց այս վեպը գրելու միտքը:


-«Աշխարհի եզրը» գիրքը ներկայացնում է այն պատմությունը, որ իմ մայրն է ինձ պատմել: Երբ փոքր էի, նրան հարցեր էի տալիս իր ընտանիքի պատմության մասին, սակայն նա այդ պահերին կարծես «սառչում» էր և չէր կարողանում հարցերիս պատասխանել: Երբ ավելի մեծացա և սկսեցի նույն հարցը տալ, մայրս ինձ պատմեց ամբողջ պատմությունը: Ես ու մայրս խոսակցություն ունեցանք, որը տևեց շուրջ 13 տարի՝ մինչև մորս մահը: 1999 թվականին, երբ որոշեցի վերադառնալ համալսարան և ասպիրանտուրայում շարունակել ուսումս, այդ ժամանակ էլ սկսեցի գրել «Աշխարհի եզրը» գիրքը: 8 տարի տևեց, որ ես կատարեի ուսումնասիրություններ և գրեի այս գիրքը: Ցավոք, մայրս գրքի հրատարակումից մեկ տարի առաջ մահացավ, թեև նա շատ լավ գիտեր, թե ինչի մասին է գիրքը: Գիրքը բաժանված է երեք մասի. առաջինը երևակայական մասն է, այսինքն՝ այն, թե ինչպես եմ ես պատկերացրել Ցեղասպանությունը, սակայն այդ երևակայական պատմությունը հիմնված էր ուսումնասիրությունների, հետազոտությունների, ինչպես նաև մորս պատմած պատմությունների վրա:


Երկրորդ մասը նվիրված է իմ մորը, թե ինչպես էր նա մեծանում Երուսաղեմում, Ցեղասպանությունից հետո, որպես սփյուռքի ներկայացուցիչ: Երրորդ մասն արդեն Ավստրալիայում իր կյանքի մասին է: Ես փորձում էի բացահայտել, թե ինչ էր տեղի ունեցել ընտանիքում Ցեղասպանության տարիների ընթացքում:


-Գիրքը հրատարակելիս ինչ-որ խոչընդոտների չե՞ք հանդիպել:


-Ցեղասպանություն երևույթը հենց բավականին բարդ հասկացություն է և հաճախ այն կա՛մ հետաքրքրություն չի առաջացնում, կա՛մ անտեսվում է, կամ էլ ուղղակի ինձ լավ չեն հասկանում, երբ ես խոսում եմ այդ մասին: Մի օրինակ բերեմ, վերջերս մի խանութում էի և հայկական գորգ էի գնում: Վաճառողը ծանոթ էր հայերին։ Մենք խոսում էինք հայերի ու Հայաստանի մասին. վաճառողի մոտ մի ծեր մարդ կար, ով լսում էր մեր խոսակցությունը, նա ինձ հարցրեց, թե ես հա՞յ եմ, և հետո հարցրեց, թե արդյո՞ք Ցեղասպանությունը կրոնական հողի վրա է տեղի ունեցել։ Երբ փորձեցի ամբողջական պատասխան տալ այդ հարցի վերաբերյալ, նա չցանկացավ լսել: Այդպիսի դեպքեր շատ հաճախ են պատահում:


-Դուք մայրական կողմից հայ եք, զգո՞ւմ եք Ձեր մեջ ու Ձեր ստեղծագործություններում գենետիկական հիշողությամբ, որ Ձեր նախնիները Եղեռն են տեսել: 


-Իհարկե՛, դա կա, բայց չեմ կարող ասել, թե ինչպես է այն գործում։ Ես անընդհատ այդ ազդեցությունը զգում եմ, դա կարծես ներքուստ, մաշկի հյուսվածքներում լինի, որն ուղղակի մեզ կպած է և չի կարող դուրս գալ մեզանից:


-Ձեզ վրա պարտականություն դրե՞լ եք, որ մարդկանց իրազեկեք Հայոց ցեղասպանության մասին: Գուցե «Աշխարհի եզրը» վեպը հենց այդ նպատակի՞ն է ուղղված: 


-Միանշանակ այո՛, ես ինձ պարտավորված եմ զգում տեղեկացնել, ու գիրն էլ հենց այդ նպատակով է գրվել։ Ես ինձ շատ վատ եմ զգում, որ հայերի ու հենց ցեղասպանության հարցերում շատ հաճախ արհամարհանք է լինում։ Ինչ վերաբերում է գրքին, ապա այն շատ խորհրդանշական է, քանի որ այն և՛ իմ ընտանիքի պատմությունն է, և՛ իմ ընտանիքի պատմությունը չէ, քանի որ այն նման է շատ հայ ընտանիքների պատմություններին և կարծես թե բոլորին է վերաբերում:


-Ձեր վեպում ներկայացրել եք թուրքահայ ընտանիքի պատմություն՝ 1900-ից մինչև 2000-ականները: Դրանով փորձել եք ասել, որ 100 տարի շարունակ այս խնդիրը լուծված չէ՞: 


-Շատ դժվար է լինել այլ երկրում և ներկայացնել Ցեղասպանության պատմությունը: Այստեղ երկու հակադրություն կա. լինելով հայ՝ իմ մայրը չէր ուզում այդ ամենի միջով կրկին հիշողություններով անցնել, սակայն նա չէր կարող ժխտել կամ մոռանալ, որ հայ է արմատներով: Ես այս գրքի միջոցով ուզում եմ տեղեկացնել աշխարհին և հետաքրքրություն առաջացնել, թե ինչու է այս անարդարությունը շարունակվում և ինչ կլինի սրա վերջը:


-Որպես մտավորական, ի՞նչ հեռանկար եք տեսնում Հայոց ցեղասպանության ճանաչման համար:


-Իմ հայ գործընկերները կարծում են և համոզված են, որ ամեն ինչ լավ կլինի, որ Ցեղասպանության փաստը կընդունվի Թուրքիայի կողմից, բայց ես չեմ կիսում իրենց կարծիքը: Հույս ունեմ, որ ես սխալ կլինեմ, բայց տեսնում եմ, որ այսքան քայլեր են ձեռնարկվել, սակայն դրանք դրական արդյունք չեն ունեցել. չեմ կարծում, թե թուրքերը կընդունեն իրենց արածը:


 

 

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

17:33 • 05.11.24

Լավագույն նախագծերը՝ մեկ վայրում. կայացավ Project Management Awards 2024-ը

16:40 • 05.11.24

2025-ին Երևանը պլանավորում է ունենալ ավելի քան 90 մլրդ դրամ բյուջե, այս տարվա 61.5 մլրդի փոխարեն, նաև սեփական եկամուտների աճ կապահովվի. Տիգրան Ավինյան

11:02 • 05.11.24

ԵՄ հետ արտոնագրերի ազատականացման շուրջ ծրագիր ենք մշակում, ԵՄ պատվիրակությունը ՀՀ-ում է. ԱԳ փոխնախարար

20:34 • 04.11.24

Միրզոյանը պետք է ԱԺ շենքից դուրս գար ԱԱԾ աշխատակիցների ուղեկցությամբ՝ գլուխը ներքև ու ձեռնաշղթաներով․ Էդգար Ղազարյան

18:39 • 04.11.24

«Լույսեր» բնակելի համալիրն ընդունեց իր առաջին բնակիչներին

11:12 • 04.11.24

Շուտով անդրադառնալու ենք արտոնյալ խմբերին, նրանք կունենան հանրային տրանսպորտից օգտվելու զեղչային համակարգ. Տիգրան Ավինյան

20:40 • 01.11.24

Հայաստանը լուծարվելու է, եթե հաջորդ ընտրությանը հանրությունը էլի վստահի Փաշինյանին․ Թագուհի Թովմասյան

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց