Արմեն Գևորգյան. հին ռիսկերը օրակարգում են

11:57 • 05.12.19
Քաղաքականություն

Tert.am–ը ներկայացնում է ՀՀ նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի հեղինակային հոդվածը, որում նա անդրադարձել է գույքահարկի հնարավոր բարձրացման և դրանով պայմանավորված՝ տնտեսության զարգացման նեգատիվ հետևանքներին, ներդրումների ներգրավման և սպառողական վարկերի թեմաներին։

Այս տարի ես ունեցել եմ հնարավորություն՝ մի քանի անգամ ուշադրություն հրավիրելու մեր երկրի զարգացմանն առնչվող ակտուալ թեմաների վրա։ Իմ հրապարակած երեք հոդվածներում ես նշել եմ այն պոտենցիալ ռիսկերն ու մարտահրավերները, որոնց հանդեպ պետք է լինենք ուշադիր։

Առաջինը վերաբերում էր գույքահարկի պոտենցիալ բարձրացման խնդրին և դրանով պայմանավորված՝ տնտեսության զարգացման նեգատիվ հետևանքներին։

Երկրորդը վերաբերում էր երկիր պոտենցիալ ներդրումների ներգրավմանը, որտեղ ես հատուկ նշել էի հատկապես արաբ ներդրողների հետ աշխատանքի խնդիրը և այն, թե ինչպես է պետք նրանց հետ համագործակցել։

Երրորդը նվիրված էր սպառողական վարկերին, ավելի ստույգ՝ բանկային համակարգի համար այն ռիսկերին, որ իր մեջ կրում է սպառողական վարկավորման տեմպերի մեծացումը՝ առանց բնակչության եկամուտների իրական աճի։

Ի՞նչ ունենք մենք։ Համապատասխան պաշտոնյան, որը համարվում էր նախաձեռնողը և հեղինակը գույքի կադաստրային գնահատման նոր կարգի, որը և կստեղծի գույքահարկի նոր՝ բարձրացված դրույքաչափերի համար անհրաժեշտ հիմքերը, հրաժարական տվեց։ Այնուհանդերձ, տարօրինակ կերպով, գույքահարկի բարձրացման թեման շարունակում է շրջանառել ոչ թե կառավարության ֆինանսատնտեսական բլոկը, այլ՝ Կադաստրի կոմիտեն։ Մամուլի հրապարակումների համաձայն՝ արտասահմանյան քաղաքացիների մասնակցությամբ անշարժ գույքի ձեռքբերման գործարքների թիվը վերջին ամիսներին կրճատվել է երկու անգամ։ Գույքահարկի բարձրացման հեռանկարի պարագայում, ինչպես նաև՝ կոմունալ ծառայությունների դրույքաչափերի բարձրացման՝ որպես հետևանք բնակչության համար գազի և էլեկտրաէներգիայի գնի պոտենցիալ թանկացման, օտարերկրացիներն ընդհանրապես չեն տեսնի իմաստ՝ Հայաստանում անշարժ գույք ձեռք բերելու, իսկ ներքին գնողունակությունը կսահմանափակվի, այդ թվում՝ հիպոթեքային շուկայի վարկավորման գերհագեցվածությամբ։ Ես խնդիր չեմ դրել այսօր դետալային նկարագրել, թե այս պատկերը ինչ հետևանքներ կունենա. մասնագետները շատ լավ հասկանում են, գործող համապատասխան պաշտոնյաները՝ չեմ կարող ասել։ Ուզում եմ ընդամենը ուշադրություն հրավիրել մի փաստի վրա. Տևական ժամանակ է՝ մեզ մոտ պտտվում է գովազդ՝ վրացական անշարժ գույքի շուկայի վերաբերյալ, որտեղ շեշտվում է, որ դրա վրա գույքահարկ չի տարածվում։ Մտածեք. եթե մեր հարևանները շուկայի զարգացման համար ստեղծում են նման պայմաններ, ապա ո՞ւր կգնան պոտենցիալ ներդրողները, այդ թվում՝ Հայաստանից։

Արտաքին ներդրումների թեմայով վիճակագրությունը չափազանց տխուր է։ Փաստացի ունենք անորոշություն Ամուլսարի հարցում, մտել ենք սուր կոնֆլիկտի փուլ «Սանիթեքի» հետ, որտեղ Երևանի քաղաքային իշխանությունն իր քայլերով և հայտարարություններով ստեղծում է բոլոր անհրաժեշտ հիմքերը՝ միջազգային արբիտրաժում պետության պարտության համար։ Իսկ այն, ինչ տեղի է ունենում վերջին օրերին Գագիկ Ծառուկյանի գործընկերների՝ արաբ ներդրողների թեմայով, վկայում է այն մասին, որ իմ խորհուրդները մինչ այս պահը անարձագանք են մնացել, իսկ մտավախություններն արդարացել են։

Հարգելի պաշտոնյաներ տարբեր մակարդակների։ Եթե դուք պոտենցիալ ներդրողների հետ պետք է շփվեք և հաղորդակցվեք՝ հիմնվելով մեր օրենքների չոր կարգավորումների և ձեր պաշտոնների անձնագրերի վրա, ապա Հայաստանի ներդրումային միջավայրը կբարելավվի միայն թղթի վրա։ Կրկին հիշեցնում եմ, որ դեպի Հայաստան ներդրողներին պետք է հրապուրել, ստեղծել պահանջվող պայմաններ, որպեսզի նրանք գան այստեղ։

Հիմա չհիմնավորված ամբիցիաների և վիճարկելի արդարացումների ժամանակը չէ։  Այո, տարբեր մշակույթի կրող ներդրողներին տարբերակված մոտեցում է պետք։ Այո, արաբ ներդրողների հետ աշխատանքն ունի իր առանձնահատկությունները՝ այնպես, ինչպես ռուսական կապիտալի, ռուսահայ, արևմտյան և այլն։ Ես հիմա չեմ կենտրոնանա այդ բոլոր առանձնահատկությունների նկարագրման վրա, բայց դրանք կան, և եթե Հայաստանի ցանկացած իշխանություն խնդիր է դնում ներդրումներ բերել երկիր, ապա դրանք պարտավոր է հաշվի առնել։ Մնացածը չարված գործի արդարացումներ են։ Ինչ վերաբերում է արաբ ներդրողներին, այո, նրանք  հաճախ կարող են կարևորել անձնական կապերը, անձնական ձևավորված հարաբերությունները և շփումների ձևաչափը։ Սա է իրականությունը։

Իմ մտահոգությունների երրորդ կետի մասով կարող եմ ասել, որ ուրախ եմ, որ Կենտրոնական բանկը սկսել է ընդգծված ուշադրությամբ վերաբերվել սպառողական վարկերի խնդրին։ Սա շատ լուրջ ուսումնասիրության թեմա է, որը մի պահից դուրս է գալիս զուտ բանկային գործառույթներից։ Ո՞ւր են գնում այդ գումարները, ինչի՞ վրա են մարդիկ ծախսում վերցված սպառողական վարկերը և այլն։ Շատ հարցերի պատասխաններ ես ինքս դեռևս չունեմ, բայց ունեմ որոշակի հիմնավոր մտավախություններ։

Այնուամենայնիվ, դեռ ուժի մեջ են իմ մտահոգությունները կապված բանկային գաղտնիքի վրայից սահմանափակումների հանման հետ։ Պետք չէ դա անել։ Դրանից ոչ ոք ոչինչ չի շահելու, բայց երկիրը կորցնելու է իր գրավչությունն ու մրցակցային առավելությունը։

ԼՐԱՀՈՍ

ՕՐՎԱ ԿԱՐԵՎՈՐ

Տեսանյութեր

17:39 • 15.11.24

Վերելակը կանչեք՝ չի գա, գալիս մեծ-մեծ խոսում եք. Կոնջորյանը՝ ընդդիմությանը

16:18 • 15.11.24

Մե՞նք ենք «Հոկտեմբերի 27»-ի շահառուն, թե Անդրանիկ Քոչարյանը, որ այդ խառը վիճակում պաշտոնյաների ցանկ էր ներկայացնում, մեկն էլ ինքն էր. Քրիստինե Վարդանյան

13:21 • 15.11.24

Սասուն Միքայելյանի որդին այնքան լավ քաղաքապետ է, որ ասում են՝ «Սևակը Հրազդանի հետ է ամուսնացել»․ Անդրանիկ Քոչարյան

12:46 • 15.11.24

Կիրանցում անասունը սահմանն անցնու՞մ է. Փաշինյանը՝ Տավուշի մարզպետին

12:16 • 15.11.24

Ո՞վ է ում ձեռք առնում, ուզում եմ հասկանամ, ես «քյասիբի ռադիո» չեմ․ Փաշինյանն՝ իրավապահներին

12:05 • 15.11.24

Ոստիկանության զորքերը կենտրոնացված են Երևանում, այնպես կանենք, որ մարզերում էլ խնդիր չլինի. Փաշինյան

11:04 • 15.11.24

Դուք ոչ միայն Փաշինյանի, այլ Զավենիչի երկրպագուն եք. Խամոյանը՝ ՀԾԿՀ նախագահի թեկնածուին

15:48 • 14.11.24

Պարոն Աղազարյան Հովիկին ոչ ոք չի դատապարտի, որովհետև կառավարությունը չի ձախողվի. Աղազարյան

13:52 • 14.11.24

Կարդացի Անկախության հռչակագիրն ու սարսափելի եզրահանգման եկա՝ ՀՀ-ն չի կարող գոյություն ունենալ. Նիկոլ Փաշինյան

13:20 • 14.11.24

Բանակը մի՛ սրբագործեք, ասում են՝ մեր զինվորի ցավը տանեմ, դուրս կգա Մադագասկար․ Փաշինյան

12:34 • 14.11.24

Այսօրվա մեր հավաքական սոցիալ-հոգեբանությունն ու սոցիալ-մտածողությունն ապապետական է․ Փաշինյան

11:50 • 14.11.24

Աղազարյա՛ն, ջանդ յուղի, քո գլխին են սարքում, ա՛յ ընկեր, դու էլ ես նախկին դաշնակցական. Արթուր Խաչատրյան

11:21 • 14.11.24

Դուք Թուրքիային ու Ադրբեջանին՝ մեր անվտանգության երաշխավոր դարձնելը փաթեթավորել եք իրական Հայաստանի ներքո, որը շատ այլանդակ տեսք ունի. Քրիստինե Վարդանյան

11:02 • 14.11.24

Դուք ձգտում եք վերադարձնել պատմական Հայաստանը, որտեղ կաք դուք, չկա պետականություն ու կա գուբերնատոր դառնալու հնարավորություն. Արթուր Հովհաննիսյանը՝ ընդդիմությանը

20:37 • 13.11.24

Աթոռը պահելու համար Փաշինյանը պատրաստ է Պուտինի նկարը կախել գլխավերևում, հարց է՝ Պուտինը կտա՞, թե ոչ․ Նաիրա Կարապետյան

17:41 • 13.11.24

Չենք բարձրացնում Ադրբեջանի սահմանադրության փոփոխության հարցը, նույնը ակնկալում ենք իրենցից․ Փաշինյան

16:26 • 13.11.24

Այսօրվա ընդդիմությունը հաջորդ ԱԺ-ում չի լինի, իշխանությունն ավելի բարձր ձայներով կընտրվի․ Ալեն Սիմոնյան

15:47 • 13.11.24

Օկուպացված տարածքների խնդիրը ռազմական ճանապարհով լուծելու խնդիր դրված չէ․ Սուրեն Պապիկյան

14:51 • 13.11.24

Երիտասարդ տարիքում, երբ լսում էի «Կիլիկիա» երգը, լացում էի, երբ մեծացա, հասկացա՝ ինչի՞ լացեմ, Կիլիկիան՝ ուր, ես՝ ուր. Հովիկ Աղազարյան

14:11 • 13.11.24

Մենք առաջարկում ենք, որ էլի վարկ վերցնենք նոր սարքավորումների, արտադրանքի գեներացման համար, հետո շնորհակալություն եք հայտնելու. Խաչատուր Սուքիասյան

12:21 • 13.11.24

«ՀՀ ԶՈՒ-երն այսօր Հնդկաստանի համար դարձել են գովազդային վահանակ». «Պարոն Մանուկյանը քաղաքական լավ ելույթ ունեցավ, մի՛ խանգարեք». քննարկում ԱԺ-ում

10:44 • 13.11.24

Չե՞ք կարծում, որ բերետավորների հոգեկան առողջությունը ստուգելու կարիք կա․ Խաչատրյանը՝ Քոչարյանին

17:43 • 12.11.24

Գերիների ամբողջական վերադարձը պետք է նախապայման լինի ցանկացած բանակցության համար․ Քրիստինե Վարդանյան

15:23 • 12.11.24

Բաքվում պահվողներին վերադարձնելու ամենապատեհ առիթը COP29-ն է, հետո վերադարձի հավանականությունը հավասարվելու է զրոյի. Արթուր Խաչատրյան

15:11 • 12.11.24

Բաքուն հայ գերիներին օգտագործում է ՀՀ-ից զիջումներ կորզելու համար. Տիգրան Աբրահամյան

12:49 • 12.11.24

Եթե ունենայիք 100 մլն դոլար, որպես պետություն, ո՞ր ոլորտներին կուղղեիք. Խաչատուր Սուքիասյանը՝ նախարարին

12:19 • 12.11.24

Փաշինյանի ներկայությամբ խախտվել է «ՀՀ օրհներգի մասին» օրենքը

11:50 • 12.11.24

20,366 մարդ գնացել է երկրից, 12,700 աշխատատեղ է կրճատվել, գուցե թողեք պատմության անիվը նորմալ գնա՞. Արթուր Խաչատրյանը՝ Վահե Հովհաննիսյանին

11:29 • 12.11.24

«Այստեղ հաց, այստեղ կաց». քաղաքացին ՀՀ-ում պետք է տեսնի իր ապագան, 2025-ին 2 տրիլիոն հարկ կհավաքենք. նախարար

10:59 • 12.11.24

Շնորհակալ եմ վարչապետին ու փոխվարչապետներին՝ իմաստուն առաջնորդության համար․ ֆինանսների նախարար

20:35 • 11.11.24

Մոսկվան մեսիջ հղեց Փաշինյանին՝ քեզնով կամ առանց քեզ վերականգնելու ենք ազդեցությունը Հայաստանում․ Վիգեն Հակոբյան

15:07 • 11.11.24

Ոչ թե իմ տունն իմ ամրոցն է, այլ մեր պետությունն է մեր ամրոցը, իսկ մեր տունը՝ մեր բնակավայրը․ Փաշինյանը՝ ՏԻՄ համակարգի 28-ամյակի միջոցառմանը

14:29 • 11.11.24

Եթե մեծ գործ եք անում, ինչպե՞ս է,որ վարչապետի և ԿԳՄՍ նախարարի երեխաները դրսում են սովորում.Էդգար Ղազարյանը՝ փոխնախարարին

12:40 • 11.11.24

Աննա Հակոբյանի համար 145 հազար դոլար արժողությամբ ծառայողական նոր մեքենա է գնվել, 2 տարի առաջվա ջիպն այդքան մաշվե՞լ էր. Մանուկյանը՝ ՊՊԾ պետի տեղակալին

11:43 • 11.11.24

Հարցը լուծեք, դետալների մեջ մի մտեք, փողը տվեք, եթե պարտք ենք, բայց մրցույթն արեք. Ավինյան

10:48 • 11.11.24

Այս դժվար պահին 24 մլն հավելյալ գումար ենք հավաքագրել Երևանի տրանսպորտից. Տիգրան Ավինյան

20:35 • 08.11.24

Չեմ բացառում, որ ռուսներն ասեն Թրամփին՝ վերադարձրեք մեզ Հարավային Կովկասը՝ մեր պատմական ազդեցության գոտին․ Սուրեն Սարգսյան

13:21 • 08.11.24

«Նախագիծը բերում եք միայն ձե՞ր խմբավորման համար», «քաղաքական թիմի անդամ չեմ, փաթեթը բոլորի համար է». քննարկում ԱԺ-ում

11:58 • 07.11.24

858 մլն եվրոյի շրջանակում կկառուցվի Սիսիան-Քաջարան ճանապարհը, կամուրջներ ու թունելներ․ Սանոսյան

20:41 • 06.11.24

Քաղաքացու դատարկվող սառնարան, 14 միլիարդ դոլար պետական պարտք, հարկային ճնշումներ․ Նաիրի Սարգսյանը՝ 2025-ի մասին

Տեսնել բոլորը

Ամենից շատ կարդացված նյութեր Այսօր Երեկ Շաբաթվա

Տնտեսություն

Գիտություն/տեխնիկա

Մշակույթ

Սպորտ

Իրադարձային

Մամուլի տեսություն

Քաղաքականություն

Իրավունք

Ժամանց